Aile Danışmanlığı Nedir ?
Ortak bir geçmişi paylaşan ,aralarında duygusal bağ olan ve üyelerinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulmuş olan yapıya aile denir. Aile kendi içinde alt sistemlerden oluşan, kompleks bir yapıdır. Bir ailenin sağlıklı olabilmesi için, üyelerin güvenle ve rahatlıkla duygularını paylaşması, bireysel farklılıkları kabul edebilme, üyeler arasında mizah duygusu, güvenmek için temel ihtiyaçların karşılanması, problem çözme, iletişim, takdir etme ve birlikte zaman geçirme gibi fonksiyonlarının var olması gereklidir.
Aile Danışmanlığı kavramı ilk kez Freud tarafından ortaya atılmış ve Alfred Adler tarafından önemli çalışmalar yapılmıştır. 2.Dünya savaşı sonrasında bu kavram önce Amerika ve Avrupa da önem kazanmış, çeşitli dernekler kurulmuş, yayınlar yapılmıştır. Bireysel terapide olduğu gibi aile danışmanlığında da son 60 yılda bir çok kuram geliştirilmiştir. Psikanalitik ,Yapısal, Yaşantısal ve Stratejik Aile Danışması en yaygın kullanılan modellerdir.
Aile danışmanlığı genellikle aşağıdaki durumlarda tercih edilir:
- Çatışmalar ve Anlaşmazlıklar: Aile üyeleri arasındaki sürekli çatışmalar, iletişim sorunları veya anlaşmazlıklar varsa.
- Aile Geçmişinden Kaynaklanan Sorunlar: Aile geçmişinden kaynaklanan travmalar veya ilişki dinamiklerinin etkisi altında olan aileler için.
- Büyük Değişiklikler ve Krizler: Aile içinde büyük değişiklikler, kayıplar veya krizler yaşandığında, örneğin boşanma, evlat edinme, göç veya ciddi bir hastalık durumunda.
- Çocuk Davranış Sorunları: Çocukların davranış sorunları, okul başarısızlığı veya uyum sorunları gibi durumlarda.
- Ebeveynlik Becerileri ve Rol Değişiklikleri: Yeni ebeveynlik rollerine uyum sağlamakta zorlanan aileler veya çocuk yetiştirme konusunda farklı fikirler ve yaklaşımlar olduğunda.
Aile Danışmanlığı Nasıl Yapılır?
Aile danışmanlığında ilk seans aile üyeleri ile birlikte yapılır. Sonraki süreçte ihtiyaca bağlı olarak bireysel ve çift seansları sürdürülür. Önemli olan terapide hem tarafsızlığı hem de görüşme sürelerinde dengeyi koruyabilmektir. Aile danışmanlığı, Çift Terapisi ve Evlilik Terapisi alanında eğitim almış lisanslı bir Psikolog ya da Yetkili kurumlarca onaylı lisanslı eğitimini tamamlamış aile danışmanları tarafından yapılabilir.
Aile danışmanlığını sürecini kabaca 3 bölüme ayırabiliriz. İlk, orta ve sonlandırma bölümü. İlk bölümde aile danışmanı aileye dair bilgi toplama, sorunu tanımlama, ailenin kalıp ve fonksiyonlarını inceleme, aile üyelerini terapide işbirliğine yönlendirme, değişim için motive etme sürecini yürütür. Orta evrede ise, ailenin değişim için sorumluluk üstlenmesi beklenir. Aile üyelerinin birbirlerine olan bağlılıkları arttırılması yönünde çalışmalı, tüm olumlu değişimler somut bir şekilde fark edilmelidir. Son evrede ise aile bu evreye hazırlanmalı, uzun vadeli hedefler konuşularak terapi süreci kapanmalıdır. Aile danışmanlığında terapi süreci bitse bile her zaman aileler ihtiyaç duydukça danışmanlarına ulaşabilir olduğunu bilmelidir. Aile sistem teorisine göre ailede üyeler birbirine bağlıdır, bir aile üyesindeki olumlu değişim bütün aile sistemini etkiler, iyileşmesine katkıda bulunur. Bu yüzden problem yaşanan ailelerde aile danışmanlığı çok önemli bir alandır ve etkili, iyileştirici çözümler sunar.
Aile danışmanlığında her ne kadar temel hedef aileyi her bakımdan daha sağlıklı bir konuma ulaştırmaya çalışmak olsa da bazen, evliliğin bitimi yani boşanma o üyeler için daha sağlıklı bir sonuç olabilir. Yani bir danışmanlığının başarılı olması demek o aile birliğinin her koşulda devam etmesi demek değildir. Eğer üyeler için en doğru ve sağlıklı karar ayrılık ise o noktada aile danışmanlığı boşanma sürecinin sağlıklı yönetilmesi ve sonraki sürece dair yapılabilir.
Özetle; aile danışmanları, aile üyeleri arasında güvenli bir ortam sağlayarak, duygusal olarak destekleyici bir ortam oluştururlar. Aile üyelerinin birbirleriyle daha sağlıklı ilişkiler kurmalarına, birbirlerini anlamalarına ve desteklemelerine yardımcı olurken, aynı zamanda bireysel gelişim ve iyileşmeyi teşvik ederler.