Panik Atak ve Panik Bozukluk: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Panik Atak Nedir?
Panik atak, ani ve yoğun bir korku ya da rahatsızlık hissi ile kendini gösteren bir durumdur. Bu ataklar genellikle beklenmedik bir şekilde ortaya çıkar ve genellikle birkaç dakika sürer. Panik atak sırasında, kişi kalp çarpıntısı, nefes darlığı, terleme, titreme, baş dönmesi gibi belirtiler yaşar. Bu belirtiler o kadar yoğun olabilir ki kişi kalp krizi geçirdiğini ya da öleceğini düşünebilir.
Panik ataklar, bir kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Örneğin, panik atak geçirme korkusu, kişinin belirli yerlerden ya da durumlardan kaçınmasına neden olabilir. Bu da sosyal, mesleki ve kişisel yaşamda ciddi kısıtlamalar yaratabilir.
Panik Bozukluk Nedir?
Panik bozukluk, tekrar eden ve beklenmedik panik ataklarla karakterize edilen bir anksiyete bozukluğudur. Panik bozukluğu olan kişiler, sürekli olarak bir sonraki panik atağın ne zaman geleceği konusunda endişe duyarlar. Bu endişe, “beklenti kaygısı” olarak adlandırılır ve kişinin hayatını olumsuz yönde etkileyebilir.
Panik bozukluk, kişinin işlevselliğini ciddi şekilde bozabilir. Örneğin, panik bozukluğu olan bir kişi, evden çıkmaktan ya da toplu taşıma araçlarını kullanmaktan kaçınabilir. Bu da kişinin bağımsızlığını kaybetmesine ve sosyal izolasyon yaşamasına neden olabilir.
Panik Atak ve Panik Bozukluğun Belirtileri
Panik atakların belirtileri genellikle aniden başlar ve birkaç dakika içinde zirve yapar. Yaygın belirtiler şunlardır:
Kalp çarpıntısı ya da hızlanmış kalp atışı
Terleme
Titreme ya da sarsılma
Nefes darlığı ya da boğulma hissi
Göğüs ağrısı ya da rahatsızlık
Mide bulantısı ya da karın ağrısı
Baş dönmesi, sersemlik ya da bayılacakmış gibi hissetme
Gerçek dışılık hissi (derealizasyon) ya da kendini dışarıdan izliyormuş gibi hissetme (depersonalizasyon)
Ölüm korkusu
Kontrolünü kaybetme ya da çıldırma korkusu
Panik bozukluğu olan kişiler, bu belirtilerin tekrarından korktukları için sürekli bir kaygı halinde olabilirler. Bu durum, kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir.
Panik Atak ve Panik Bozukluğun Nedenleri
Panik atak ve panik bozukluğun kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir, ancak bu durumun birden fazla faktörün birleşiminden kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu faktörler arasında genetik yatkınlık, beyin kimyasallarındaki dengesizlikler, stresli yaşam olayları ve kişilik özellikleri sayılabilir.
Genetik Yatkınlık: Panik bozukluk, aile üyeleri arasında daha yaygın olabilir, bu da genetik faktörlerin rol oynayabileceğini düşündürmektedir.
Beyin Kimyasalları: Beyinde serotonin ve norepinefrin gibi bazı kimyasalların dengesizliği panik bozukluk ile ilişkilendirilebilir.
Stresli Yaşam Olayları: Özellikle çocuklukta yaşanan travmatik olaylar, kayıplar ya da büyük yaşam değişiklikleri panik bozukluk riskini artırabilir.
Kişilik Özellikleri: Kişilik yapısı da panik bozukluğa yatkınlıkta etkili olabilir. Örneğin, aşırı duyarlı, kontrolcü ya da mükemmeliyetçi kişilerde panik bozukluk daha yaygın görülebilir.
Panik Atak ve Panik Bozukluk Tedavi Yöntemleri
Panik atak ve panik bozukluğun tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemler arasında bilişsel davranışçı terapi (BDT), ilaç tedavisi ve EMDR terapisi yer alır
1. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)
Bilişsel davranışçı terapi, panik atakların ve panik bozukluğun tedavisinde en etkili yöntemlerden biridir. BDT, kişinin olumsuz düşünce kalıplarını ve yanlış inançlarını fark etmesine ve bunları değiştirmesine yardımcı olur. Örneğin, panik atak sırasında yaşanan fiziksel belirtilerin tehlikeli olmadığını anlamak, bu belirtilerin yarattığı korkuyu azaltabilir.
BDT ayrıca, kişinin kaçınma davranışlarını azaltmasına ve kaygı ile başa çıkma becerilerini geliştirmesine yardımcı olabilir. Bu terapi türü, panik bozukluğu olan kişilerin tekrar panik atak geçirme korkusunu azaltır ve yaşam kalitesini artırır.
2. İlaç Tedavisi
Panik bozukluk tedavisinde bazı antidepresanlar ve anksiyolitikler kullanılabilir. Bu ilaçlar, beyin kimyasallarını dengeler ve panik atakların sıklığını ve şiddetini azaltır. Ancak, ilaç tedavisi her zaman tek başına yeterli olmayabilir ve genellikle bilişsel davranışçı terapi gibi diğer tedavi yöntemleri ile birlikte kullanılır.
İlaç tedavisinin süresi ve dozu, kişinin ihtiyaçlarına göre değişebilir. İlaçların yan etkileri olabileceği için tedavi süreci boyunca düzenli doktor kontrolü önemlidir.
3. EMDR Terapisi
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) terapisi, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) gibi travmatik anılarla ilişkili diğer ruhsal bozuklukların tedavisinde kullanılan bir terapi yöntemidir. Ancak son yıllarda, panik bozukluk ve panik atakların tedavisinde de etkili olduğu görülmüştür.
EMDR terapisi, bireyin geçmişte yaşadığı ve panik ataklara neden olan travmatik anıları işleyip yeniden anlamlandırmasına yardımcı olur. Bu terapi sürecinde, göz hareketleri, sesler veya dokunsal uyarıcılar kullanılarak beynin iki yarım küresi arasındaki bağlantı güçlendirilir. Bu sayede kişi, travmatik anıları yeniden gözden geçirirken bu anıların yarattığı yoğun duygusal tepkileri azaltabilir.
EMDR terapisi, panik atakların ve panik bozukluğun tedavisinde etkin bir yöntem olarak kabul edilmektedir, çünkü bu terapi yöntemi, bireyin panik ataklara yol açan kök nedenlere ulaşmasına ve bu nedenleri çözmesine yardımcı olur. Bu sayede, kişinin hem panik atak sıklığı azalır hem de genel kaygı düzeyi düşer.
Uzman Psikolog Evrim Dursun ile Panik Atak ve Panik Bozukluk Tedavisi
Panik ataklar ve panik bozukluk, yaşam kalitenizi ciddi şekilde etkileyebilir. Ancak, doğru tedavi yöntemleri ile bu durumla başa çıkmak mümkündür. Uzman Psikolog Evrim Dursun olarak, panik atak ve panik bozukluk tedavisinde size en uygun yöntemleri belirleyip, sizi bu süreçte desteklemekteyim. Bilişsel davranışçı terapi, EMDR terapisi ve diğer tedavi yöntemleri ile bu zorlu süreci aşmanıza yardımcı olabilirim. Eğer siz de panik ataklarınızla baş edemediğinizi düşünüyorsanız, bir uzman desteği almanız önemlidir.
Randevu almak ve daha fazla bilgi edinmek için Evrim Dursun web sitemizi ziyaret edebilir ya da bizimle iletişime geçebilirsiniz.